نقاشی سیاه قلم چیست؟ آموزش کامل برای مبتدیها
نقاشی سیاهقلم یکی از محبوبترین و جذابترین سبکهای طراحی چهره است که با استفاده از ابزارهایی مثل مداد زغالی، کنته، پودر زغال و محوکنها انجام میشود. در این مقاله بهطور کامل با این سبک هنری، ابزارهای لازم، تکنیکها و نکات مهم آن آشنا میشوید.

تاریخچه نقاشی سیاهقلم
نقاشی سیاهقلم یکی از قدیمیترین سبکهای طراحی در دنیاست. در یونان و روم باستان، هنرمندان با زغال و سنگهای تیره روی پاپیروس یا دیوار طراحی میکردند. در دوران رنسانس، بزرگان هنر مثل داوینچی و میکلآنژ از سیاهقلم برای طراحی چهره و آناتومی استفاده میکردند.
در قرنهای بعد، این سبک در آموزش طراحی رواج یافت و هنرجویان برای یادگیری سایهزنی و فرمسازی از آن بهره میبردند. امروزه سیاهقلم به عنوان یک سبک حرفهای برای طراحی پرتره، با ابزارهای مدرن مانند مداد کنته و زغال فشرده، محبوبیت زیادی دارد.
ویدئو معرفی ابزار نقاشی سیاه قلم :
اگر به تازگی قصد شروع طراحی را دارید، احتمالاً این سوال برایتان پیش آمده که چه وسایلی نیاز دارید و از کجا باید شروع کنید. در این مقاله، لیست کاملی از ابزارهای ضروری برای طراحی و سیاهقلم را معرفی میکنیم. همچنین، یک راهکار ساده برای تهیه این وسایل بهصورت یکجا را پیشنهاد میدهیم تا بدون دغدغه بتوانید مسیر یادگیری خود را آغاز کنید.
لیست کامل وسایل سیاه قلم :
1- مداد کنته سفید فابر کاستل
2- مداد کنته مشکی مارک ماریس
3- مداد استدلر مارس لموگراف B8
4- مداد استدلر روکش قرمز hb
5- مداد فابرکاستل b2– b6– b8
6- شمش گرافیت لیرا مدل شش ضلعی
۷- قلموهای مارک پارس آرت سری۱۱۱۱
۸- قلموی مارک پارس آرت سری ۲۱۲۵ * شماره- صفر
۹- قلموهای نرم پارس آرت سری ۲۳۹۲
۱۰- جایگزینقلموهای شماره ۹ رهاورد سری ۱۳۷۹ استفاده گردد .
۱۱- جایگزین قلموهای شماره ۸ ،مارک خرم شماره های صفر و ۲
۱۲- پودر کلارک در تنوع مختلف (تهیه اختیاری )
۱۳- دوده کنته مارک ریما
۱۴- کنته استوانه ای یا مکعبی کرتا کالر
۱۵- پاک کن برقی
۱۶- پاک کن اتودی ۲.۳
۱۷- پاک کن خمیری
۱۸- پاک کن اتودی ۳.۸ میل
۱۹- پاک کن معمولی یا سه گوش فکتیس
۲۰- پاک کن فرچه ای (مدادی )
۲۱- خودکار سفید
۲۲- چسب کاغذی
۲۳- سمباده
۲۴- پنبه و دستمال کاغذی
۲۵- محو کن
۲۶- گوش پاک کن
۲۷- تافت مو
۲۸- مقوای فابریانو ۲۲۰ گرم (اِلر)
۲۹- تخته شاسی
۳۰- کاتر
۳۱- کتاب آموزش سیاه قلم
۳۲- ست کامل قلمو

انواع مدادهای مورد نیاز در طراحی سیاه قلم :
در طراحی سیاهقلم، انتخاب مداد مناسب نقش مهمی در کیفیت نهایی اثر دارد. هر نوع مداد برای کاربرد خاصی طراحی شده و دانستن تفاوتها به هنرجویان کمک میکند مهارتشان را حرفهایتر پیش ببرند.

1. مداد کنته :
مداد کنته (Conté Pencil) نوعی مداد هنری است که مغزی آن از ترکیب گرافیت، خاک رس و پیگمنتهای رنگی (اغلب سیاه، قهوهای یا سفید) ساخته میشود. برخلاف مداد معمولی، مداد کنته بافتی نرمتر و رنگی غلیظتر دارد، به همین دلیل برای طراحیهایی که نیاز به کنتراست بالا و جزئیات زیاد دارند، بسیار مناسب است.
ویژگی های مداد کنته :
رنگدانهی قوی و پوشش بالا
مناسب برای سایهزنی، حجمدهی و طراحی چهره
در رنگهای سیاه، سفید، قهوهای و خاکستری
نرم و سخت دارد (نرم برای سایه، سخت برای جزئیات)
مداد کنتهها بر اساس رنگ، درجه سختی و نوع کاربرد دستهبندی میشوند. شناخت این تفاوتها به هنرجویان کمک میکند ابزار مناسبتری برای طراحی چهره و سیاهقلم انتخاب کنند.
تقسیم بندی مداد کنته براساس رنگ :
مداد کنته معمولاً در چند رنگ پایه عرضه میشود:
سیاه (Black): پرکاربردترین نوع، برای ایجاد خطوط تیره و سایهزنی قوی.
قهوهای (Bistre یا Sanguine): برای طراحی با حس طبیعی و گرم، مناسب طراحی فیگور و چهره.
خاکستری (Grey): برای ساخت تدریجی سایهها و ایجاد کنتراست نرم.
سفید (White): مناسب برای هایلایتگذاری روی کاغذهای رنگی یا خاکستری.
تقسیم بندی مداد کنته براساس درجه سختی:
مدادهای کنته معمولاً در دو نوع زیر تولید میشوند:
Hard (سخت): مناسب برای طراحی دقیق، خطوط ظریف و جزئیات. دیرتر تمام میشود.
Soft (نرم): مناسب برای سایهزنی، پررنگ کردن بخشها و کارهای حجمی. رنگدانه بیشتری آزاد میکند.
تقسیم بندی مداد کنته براساس شکل ظاهری:
مداد چوبی (مداد کنته کلاسیک): مثل مداد معمولی تراشیده میشود.
استیک کنته (Conté Crayon): بهصورت میلهای بدون روکش، مناسب برای سایهزنی سریع و سطوح بزرگ.
مداد کنته اتود (مغزی کنته): مخصوص استفاده در اتودهای مکانیکی با ضخامتهای مختلف.

2. مداد زغالی (Charcoal Pencil)
نرمتر از کنته، با بافتی پودریتر
برای سایههای لطیف و تیره عالیه
کنترلش نسبت به زغال چوبی بیشتره، ولی باز هم نیاز به فیکساتیو داره
3. مداد گرافیتی (Graphite Pencil)
معمولاً در ابتدای طراحی برای اسکچ و خطوط پایه استفاده میشه
درجات مختلف از HB تا 8B (هرچی B بیشتر، نرمتر و تیرهتر)
برای طراحی بافت، خطوط موی دقیق، یا لایههای روشنتر مفیده

4. مداد سفید کنته یا پاستلی (White Pencil)
برای ایجاد هایلایت و نور روی کاغذهای رنگی یا طوسی
باعث برجستگی بیشتر چهره و فرمدهی نور و حجم میشه
5. مداد رنگی خاکستری یا قهوهای (سِپیا یا سانگین)
برای ترکیبهای گرم و طبیعی در کنار رنگ سیاه
کاربردش بیشتر در طراحیهای فیگور یا آثار کلاسیکه
جمع بندی انواع مداد ها:
نوع مداد | کاربرد اصلی |
---|---|
مداد کنته | سایهزنی حرفهای و طراحی چهره |
مداد زغالی | سایههای نرم و طبیعی |
مداد گرافیتی | طراحی پایه و جزئیات ظریف |
مداد سفید | هایلایت و برجستگی نور |
مداد قهوهای/سپیا | ترکیب رنگ و حس کلاسیک |
انواع قلموها :

- قلموهای مارک پارس آرت سری۱۱۱۱ (دسته قهوه ای * از سایز_ ۰ تا ۲۴ _ تهیه شود
- قلموی مارک پارس آرت سری ۲۱۲۵ (دسته سبز ) * شماره_ صفر _ دو عدد تهیه شود
- قلموهای نرم مارک پارس ارت سری ۲۳۹۲ – قلموی مَک سایز کوچک – قلموی گنزا سایز کوچک
- اگر قلموهای پارس آرت سری ۱۱۱۱ نبود جایگزین آن قلموی رهاورد سری ۱۳۷۹ استفاده گردد . اگر قلموی پارس آرت سری ۲۱۲۵ نبود میتوانید از قلموی مارک خرم شماره های صفر و ۲ استفاده کنید.
- قلموهای ماکو (تهیه در دو سایز )
انواع زغال ها در طراحی سیاه قلم :

- پودر کلارک در تنوع مختلف (تهیه اختیاری )
- دوده پودر کنته مارک ریما
- کنته استوانه ای یا مکعبی مارک کرتا کالر
انواع زغال ها و کاربرد آنها در طراحی سیاه قلم :
زغال به دلیل متنوع بودن و آسان بودن نسبت به بقیه ی وسیله های طراحی ، یک وسیله نقاشی محبوب است. اما آیا می دانستید که در واقع زغال های متفاوتی برای طراحی وجود دارد؟
- به عنوان مثال تفاوت بین زغال بید یا زغال تاک چیست؟
- زغال فشرده شده دقیقاً چیست؟
در ادامه انواع زغال و کابرد های آنها را مطرح می کنیم، با ما همراه باشید.
گرافیت و زغال چوب دو ماده پرکاربرد برای نقاشی و رنگ آمیزی هستند. در حالی که هر دو بر اساس کربن هستند بدان معنی است که هر دو ویژگی ها و عملکردهای منحصر به فردی دارند. طی سالهای اخیر ، آنها در طیف گسترده ای از اشکال مختلف تولید شده اند ، به این معنی که تطبیق پذیری آنها به طرز چشمگیری افزایش یافته است و همچنین به توضیح تفاوت گرافیت و زغال کمک می کند.

زغال چیست ؟
زغال یک ماده صاف و در عین حال شکننده است که دارای خواص مشابه با پاستیل گچی است. این ماده تاریک اشکال مختلفی دارد ، بعضی از آنها سخت و برخی دیگر نرم هستند اما در کل به عنوان ابزاری برای طراحی سریع استفاده می شود.
زغال نسبت به بقیه ی ابزارها خیلی سریع کاغذ را لکه دار و کثیف می کند، به همین دلیل باید با سایر ابزار در طراحی از آن استفاده می شد. زغال ها از چوب های سوخته در مقاومت های نرم، متوسط و سخت تولید می گردند. زغال ها به صورت تکی و یا به شکل یک ست هنری به فروش می رسند.
زغال چگونه ساخته می شود؟
زغال با سوزاندن مواد ناقص طبیعی مانند گیاهان ، چوب در مدت زمان طولانی در یک محفظه ، به عبارتی مکانی که جریان هوا را محدود می کند ، ساخته می شود.این امر منجر به احتراق ناقص مواد و تولید فرم کربنی است که به عنوان زغال می شناسیم.
ویژگی های انواع زغال طراحی
زغال ها ابزارهای پیچیده تری نسبت به بقیه هستند و برای نشان دادن توانایی های هر یک از اسامی مختلفی استفاده شده که از درجه بندی H و B مدادها اندکی متفاوت است. بهترین ترین انواع زغال طراحی برای شروع کار طراحی، زغال بید یا زغال تاک است.
زغال یک ابزار پودری است که سطح کاغذ مورد استفاده ی آن بافت بیشتری نسبت به کاغذ معمولی که برای مداد استفاده می شود، دارد.به هیچ عنوان از یک نوع کاغذ برای هر دو ابزار استفاده نکنید. کاغذهای مناسب طراحی با زغال، برای طراحی با مداد بسیار سخت بوده و بافت چشمگیری به وجود می آورند. کاغذ مناسب برای طراحی با مداد سطحی بسیار صاف و صیقلی داشته تا حدی که اجزای زغال را روی سطح خود حفظ نخواهد نمود.
انواع زغال و کاربردهای آن در طراحی
زغال هایی که در طراحی استفاده می شوند در شکل های مختلف وجود دارند : زغال چوب بید و تاک
این نوع زغال در واقع به صورت زغال های بلند استوانه ای شکل از چوب درخت بید یا تاک هستند. این ظریف ترین و نرم ترین نوع زغال است و برای استفاده از آن نیازی نیست که روی صفحه خود فشار دهید.
یکی از بهترین نوع زغال برای طراحی های سریع ، جاییکه می خواهید دست را سریع حرکت دهید می باشد. این نوع زغال در طرح های اولیه و ترکیب های پایه ای کاربرد دارد.
زغال بید در اندازه های باریک، متوسط، ضخیم و خیلی ضخیم تهیه می شود. باید بدانیم که زغال بید یا تاک ، و به ویژه اندازه های باریک تر آن، به راحتی می شکنند. این قضیه مشکلی ایجاد نخواهد نمود، زیرا در هر صورت برای شروع نقاشی باید زغال ها را به قطعات کوچکتر تبدیل کنید.
زغال بید خیلی نرم است میتواند خاکستری مخملی یا فاخته ای را ایجاد کند که یک بافت عالی در طراحی به دست می آید از آنجا که زغال تاک بسیار ظریف است ، (می توانید آن را به راحتی بین دو انگشت خرد کنید) نسبت به بقیه ی زغال ها سیاه تر نیست. چوب های بید یا زغال بسیار شکننده و پودری هستند ، زیرا حاوی هیچ بیندر (چسب) نیستند و باعث می شود براحتی از روی کاغذ پاک شود که یکی از مهمترین مزایای زغال به عنوان یک وسیله نقاشی است.
به همین دلیل افراد گاهی اوقات از ماده فیکساتیو برای پخش نشدن زغال روی کاغذ استفاده می کنند.

تفاوت بین زغال چوب بید و تاک چیست؟
به طور کلی می توان گفت که زغال تاک کمی سبک تر (خاکستری تر ) از زغال بید است. هرچند طبق تجربیات بدست آمده ، این تفاوت آنچنان بزرگ نیست. همچنین ، خوب است بدانید که زغال بید و تاک فرآورده های طبیعی هستند و خواص آنها (رنگ ، ارزش مقادیر رنگی، تن رنگی) با توجه به مارک های مختلف متفاوت باشد.
بنابراین همیشه خوب است که انواع مختلفی از مارک های مختلف را امتحان کنید و آنها را آزمایش کنید و نوع مورد نیاز را به توجه به کارتان انتخاب کنید.
پودر زغال چیست ؟
پودر زغال همانطور که از اسم آن مشخص می باشد بسیار نرم است و می توان آن را با استفاده از قلم مو روی کار استفاده کرد و انواع سایه پردازی ها را ایجاد نمود.
پودر زغال از چوب بید یا چوب تاک تهیه می شود که به یک ماده پودری آسیاب می شود. همچنین می توانید با مالیدن زغال بید یا چوب های زغال خود بر روی یک تکه کاغذ سنباده ، کمی پودر درست کنید. پودر زغال در طراحی چهره و طرحهای رئالیستی بسیار کاربرد دارد .

مداد زغالی یا فشرده
مدادهای زغالی با زغال فشرده قابل مقایسه است ، به این معنا که بیشتر مدادهای زغالی از پودر ذغال و زغال فشرده ساخته می شوند. و درست مانند زغال فشرده آنها نیز معمولاً در درجات سختی و نرمی مختلفی قرار می گیرد.
از تفاوت های آن با زغال فشرده این است که مدادها نازک تر هستند ، به طوری که می توانید خطوط باریک تری با آنها بکشید.
مداد زغالی فقط به رنگ سیاه تولید می شود، چون ماده سازنده مغز آن ها فقط پودر زغال و واکس و درصدی خاک رس است و میزان سختی و چربی آن با مواد ترکیبی با پودر زغال تعیین میشود.
این نوع زغال مناسب ترین گزینه برای طراحی های ظریف، دقیق، ایپررئال و فوتورئال می باشد.
انواع پاک کن در طراحی سیاه قلم :

15- پاک کن برقی
16- پاک کن اتودی ۲.۳ میلی متر مونوزیرو
17- پاک کن خمیری
18- پاک کن اتودی ۳.۸ میلی متر
19- پاک کن معمولی یا سه گوش فکتیس
20- پاک کن فرچه ای (مدادی )
پاک کن اتودی با سطح مقطع مربع و مستطیل هم هست که خرید اونها اختیاریه و تو اینجا بهش اشاره ای نکردم
هر کدوم از اینها یک نوع کاربرد تو کارها داره که تو قالب کلیپ تو پیجمون قرار میگیره ومیتونین کاربردشون رو از پیجمونم نگاه کنین
نکات مهم در خرید پاک کن های لازم برای طراحی سیاه قلم چهره
پاک کن در طراحی سیاه قلم و مخصوصا سیاه قلم چهره یکی از ابزارهای موثر و مهم است و یک خرید اشتباه به تجربه و سابقه حرفه ای شما در این هنر آسیب خواهد رساند. از آنجا که طیف وسیعی از انواع مختلف این ابزار در طراحی چهره در سیاه قلم مورد استفاده قرار می گیرد، تصمیم گرفتیم برای راهنمایی شما عزیزان حاصل سالها تجربه در این زمینه را با شما به اشتراک بگذاریم.
لطفا برای حرفه ای تر شدن در زمینه طراحی چهره کمی وقت صرف کنید و مقاله زیر را به دقت مطالعه کنید. در این صورت می توانید با خرید ابزار صحیح و مناسب در کوتاه ترین زمان ممکن از خود یک طراح چهره زبردست در سیاه قلم بسازید. پس با من همراه باشید…

فهرست مطالب
- پاک کن صابونی Art Gum Eraser
- پاک کن معمولی لاستیکی Rubber Eraser
- پاککن معمولی وینیل Vinyl Eraser
- پاک کن مثلثی فکتیس Factis
- پاک کن مدادی یا پاک کن فرچه ای Pencil Eraser
- پاک کن اتودی یا پاک کن فشاری Mechanical Eraser
- پاککن برقی یا پاک کن شارژی Electric Eraser
- پاک کن خمیری Kneaded Eraser
پاک کن صابونی Art Gum Eraser
پاک کن صابونی Gum Eraser خیلی نرم است و به بافت کاغذ آسیب نمی زند. مشکل اصلی این نوع، قدرت پاک کنندگی پایین آنهاست. در فرآیند تولید از روغن ذرت ولکانش یافته استفاده می شود. این کار سبب افزایش استحکام و کاهش چسبناکی لاستیک می شود. مشکل این نوع، حالت صابونی ناشی از سایش آن بر سطح کاغذ است گر چه هیچ گونه آشغال و فتیله از خود به جا نمی گذارد.

استفاده اصلی آن پاک کردن سطوح وسیعی از کاغذ طراحی بدون آسیب رساندن به بافت کاغذ است. زباله و فتیله ناشی از پاک کردن تمامی گرافیت و رنگ سیاه را به خود جذب می کند و سطح سالم پاک کن همیشه تمیز است و هیچگونه پخشی رنگ سیاه در اثر پاک کردن روی کار به جا نمی ماند.
اگر با حجم بالای آشغال و فتیله مشکلی ندارید استفاده از آن را توصیه می کنم. خصوصا اگر به دنبال پاک کردن سطح زیادی از کار هستید.
پاک کن معمولی لاستیکی Rubber Eraser
این پاک کن ها اولین نوعی بودند که وارد بازار شدند. بزرگترها انواع قدیمی آنها را با رنگ آبی و قرمز ترکیبی شان به خوبی به یاد دارند. یک سر آن به رنگ آبی تیره از جنس وینیل ترکیب شده با ذرات ریز شن و سخت و خشن تر و سر دیگر پاک کن قرمز از جنس لاستیک و نرم تر بود. از سر خشک و خشن آبی به منظور پاک کردن نوشته های خودکار و خودنویس و از سر نرم تر آن برای پاک کردن نوشته های مداد و ذغال استفاده می شد گر چه در هیچ یک از این دو زمینه به خوبی عمل نمیکرد و معمولا به بافت کاغذ آسیب می رساند.

انواع امروزی و جدیدتر پاک کن معمولی لاستیکی یا رابر معمولا به رنگ صورتی دیده می شوند و از این رو در خارج از کشور با نام نوستالژیک پاک کن صورتی Pink Eraser هم شناخته می شوند. سطح سالم آنها پس از استفاده معمولا تمیز می ماند و به دفعات قابل استفاده است.

اینها مشابه پاک کن های صابونی هستند و حین استفاده ضایعات یا فتیله به جا می گذارند ولی نرم تر هستند. اگر به آرامی از آن ها استفاده کنید آسیبی به سطح کاغذ وارد نمی کنند.
پاککن معمولی وینیل Vinyl Eraser
پلاستیک ترکیب شده با وینیل یا انواع دیگر پلاستیک استفاده گسترده ای در ابزارهای یک طراح سیاه قلم دارند. از این پاک کن بیشتر برای پاک کردن جزئیات و نواحی محدود و کوچک صفحه طراحی استفاده کنید. از مالش سطح کامل آن بر روی کار به منظور محو کردن بخش هایی از طراحی می توان استفاده کرد.

مشکل اصلی این نوع پاک کن که به پاک کن پلاستیکی هم شهرت دارند در استفاده زیاده از حد آن به چشم می آید. پس به خاطر داشته باشید نباید از آن در پاک کردن کامل نواحی گسترده از کار استفاده کنید. همچنین پس از هر استفاده کوچک بهتر است سطح کثیف شده آن را با مالش بر روی یک سطح نظیر فرش یا پارچه تمیز کنید تا به دقت کار آسیبی وارد نکند.
پاک کن مثلثی فکتیس Factis
پاک کن مثلثی فکتیس یک نوع خاص از پاک کن معمولی وینیل است که برای ایجاد بافت روی دست و صورت طرح سیاه قلم استفاده می شود. این ابزار کمک میکند تا بتوانید بافت پوستی را ایجاد کنید. انجام اینکار نیازمند صرف زمان و دقت کافی است. به این منظور از قسمت مسطح پاک کن استفاده می شود و نه از لبه های پاک کن.

این نوع در بازار با نام های ۳۰۳۶ و T24 و TRI-24 به شکل مثلث وجود دارد. برند فکتیس یک برند اسپانیایی است و محصولات آن در حال حاضر در کشور چین تولید می شود. در صورتی که مایلید نوع اصلی پاک کن مثلثی فکتیس را خریداری کنید بهتر است به دنبال TRI-24 باشید که تصویر آن در بالا مشاهده می شود.
پاک کن مدادی یا پاک کن فرچه ای Pencil Eraser
این نوع پاک کن ها به شکل مداد هستند و به پاک کن فرچه ای هم معروف هستند. اما بجای مغز گرافیت درون مداد یک مغزی با قابلیت جذب گرافیت و پودر رنگی زغال وجود دارد. با تراش تیز شده و بافتها را بهوسیله آن میکشیم. استفاده از این دسته به افرادی که پوست حساس دارند توصیه می شود. چرا که برای استفاده از آن نیازی به تماس مستقیم پوست با پاک کن نیست.
پاک کن مدادی در طراحی سیاه قلم چهره، هم برای ایجاد بافت صورت و هم برای ایجاد تارهای سفید و روشن مو استفاده می شوند. همچنین می توانید برای مشخص کردن قسمت های روشن و براق در لب یا دندان و یا برای روشن تر کردن قسمت هایی که خارج از کنترل کمی تیره شده اند از آن استفاده کنید.

برخی از انواع آن فرچه ای شبیه برس در انتهای مداد دارند که میتوانید ضایعات خمیری حاصل پاک کردن سطح کاغذ را با آن از روی کاغذ بردارید. استفاده مهم آن زمانی است که طبق عادت ناچارید ضایعات خمیری سیاه شده (فتیله پاک کن) را با فوت کردن یا پشت دست از روی کاغذ کنار بزنید و ناخواسته طرح و کاغذ ارزشمند نقاشی تان را به آب دهان مزین می کنید یا موجب پخش شدن رنگ سیاه زغال بر روی سطح کار می شوید.
این نوع پاککن همچنین کاربرد در پاک کردن قسمت های حساس و فضاهای فشرده در طراحی دارد. جایی که نمیتوان از پاک کن معمولی استفاده کرد.
پاک کن مدادی فرچه دار را در مارک های شناخته شده ای نظیر فکتیس، استدلر، فابر کاستل می توانید تهیه کنید.
پاک کن اتودی یا پاک کن فشاری Mechanical Eraser
این پاک کن ها دارای مغزهایی هستند که بعد اتمام قابل تهیه هستند. نوک آنها را با کمک کاتر تیز میکنیم. پاک کن اتودی درست مثل مداد اتود یا مداد نوکی است و با هر بار فشار بر انتهای آن نوک آن به اندازه مشخص بیرون می آید تا قابل استفاده باشد. به این گونه مدادها مداد نوکی و مداد فشاری نیز گفته می شود. بنابراین می توان نام دیگر آن را پاک کن فشاری نیز دانست.

نام دیگر این پاک کن ها در انگلیسی Mechanical Eraser یا Push Button Eraser است که در فارسی به پاک کن فشاری میشناسیم.
موقع خرید ممکن است با نام پاک کن مکانیکی هم روبرو شوید. استفاده از این دسته به راحتی مداد نوکی یا مداد فشاری است و میزان خروجی نوک پاک کن توسط دکمه انتهای بدنه پلاستیکی آن قابل تنظیم است.
این نوع نیز برای تارهای روشن مو و ریش و سبیل در طراحی سیاه قلم چهره و همچنین بخش هایی که میخواهیم روشن تر شود ولی نه به اندازه ای که از پاک کن شارژی استفاده کنیم، میتواند به کار رود. به این منظور باید حتما نوک آن را ابتدا تیز کرد و سپس مورد استفاده قرار داد. برای تیز کردن نوک آن می توان از سمباده نرم استفاده کرد.
از این پاک کن در برخی موارد می توان به منظور تکمیل بخش هایی از طرح بافت پوست استفاده کرد ولی بیشتر این کار با پاک کن فرچه ای و محو کن انجام می شود.
پاک کن اتودی در مارک هایی نظیر تومبو (تامبو)، مونو، لانتو، استدلر و فابر کاستل قابل خریداری هستند.
پاککن برقی یا پاک کن شارژی Electric Eraser
پاک کن شارژی برای سهولت و سرعت در انجام کار برقی هستند و با باتری کار میکنند. مغزهای جداگانهای دارد که با قرار دادن آن درون ابزار میتواند مورد استفاده قرار بگیرد.

نوک پاک کن را با کمک سمباده تیز میکنیم. به این صورت که پاککن را روشن نموده و به صورت مورب و کج روی سمباده قرار میدهیم. و بهصورت مداوم آن را میچرخانیم. تا با این کار تمام دور پاککن بهصورت یکدست سابیده شود. از این وسیله برای کشیدن تار نور روی طرح استفاده میشود.
پاک کن برقی حین استفاده صدای ضعیفی که مربوط به چرخش موتور ظریف داخل بدنه است تولید می کند. این پاک کن ها به دفعات و به راحتی قابل شارژ هستند و برای استفاده از آنها بر خلاف دیگر انواع نیازی به فشار نیست چون چرخش نوک آن کار را برای شما انجام میدهد.
مغز یا نوک آنها قابل خریداری به صورت جداگانه به طول ۲۵ میلیمتر و در قطر ۵ میلیمتر و ۲٫۳ میلیمتر قابل است که به راحتی روی ابزار نصب می شود.
پاک کن های شارژی معمولا دو باتری نیم قلمی میخورند و به سادگی می توان از آنها استفاده کرد. اگر از باتری قابل شارژ مجدد استفاده کنید ابزار شما برایتان یک عمر کار خواهد کرد.
استفاده اصلی این نوع برای بخش هایی است که روشنی و درخشش و لاستر زیاد در طراحی چهره داریم. مثلا اگر سوژه طراحی در برابر نور فلاش دوربین یا نور خورشید از یک زاویه خاص قرار گرفته و بخش هایی از چهره یا موهایش و همچنین لب ها در حال درخشش و براق هستند، میتوانید برای ایجاد این افکت از این نوع پاک کن استفاده کنید.
پاک کن شارژی را با مارک های اسکچ پلن، زوم، درونت، تکنیکال می توانید از بازار تهیه کنید.
تیز کردن پاک برقی
پاک کن خمیری Kneaded Eraser
این نوع به حالت خمیری هستند، به راحتی به کمک دست قابل تغییر شکل بوده و به هر شکلی که بخواهیم میتوانیم تغییر دهیم. مزیتی که این نوع دارد، قابل تغییر شکل بودن و عدم ایجاد آشغال یا فتیله بعد از پاک کردن است. برای همین سطح کار همیشه تمیز است و خبری از ضایعات پاک کن روی کاغذ نیست. برای کشیدن مو، بافت و هر کار دیگری از آن استفاده میشود.

پاک کن خمیری در انگلیسی Kneaded Eraser یا Kneadable Eraser یا Kneaded Rubber eraser یا Putty Rubber نامیده می شود. کاربرد این نوع بیشتر در طراحی با ذغال و مداد و کنته و پاستل است. پس از مدتی استفاده رنگ آن به تیرگی میزند. مثلا یک پاک کن آبی روشن پس از مدتی به رنگ آبی تیره تغییر می کند. میتوانید از رنگ های کهنه و نو به صورت ترکیبی و صرفه جویانه استفاده کنید.
این نوع پاک کن برای ایجاد لکه های روشن روی پوست و مثلا بینی استفاده می شود. همچنین میتوان تابش کلی نور به اجزای مختلف پوست را با این نوع پاک کن ایجاد کرد.
نکته مهم در مورد این پاک این است که نباید هوا بخورد چون خشک می شود. برای استفاده یک تکه کوچک بر میداریم و از آن استفاده می کنیم. پس از استفاده می توان مجددا آن را به قطعه سالم اولیه اضافه کرد و چسباند. پس حتما دقت کنید پس از استفاده آن را در یک ظرف در بسته یا یک تکه پلاستیک بپیچید تا مانع از خشک شدن آن شوید.
این نوع پاک کن را می توانید در مارک های فابر کاستل و کرتا کالر و پریسما کالر در بازار ایران خریداری کنید.
کاربرد لاک غلط گیر در نقاشی سیاه قلم
در طراحی سیاه قلم ابزارهای زیادی وجود دارد که میتواند کیفیت کار شما را بهبود دهد یکی از این وسایل لاک غلط گیر است . در این ویدئو یاد میگیریم چگونه از لاک غلط گیر در طراحی چهره استفاده کنیم.
سایر وسایل مورد نیاز :
21- خودکار سفید
22- چسب کاغذی
23- سمباده
24- پنبه و دستمال کاغذی
25- محو کن
26- گوش پاک کن
27- تافت مو
28- مقوای فابریانو ۲۲۰ گرم (اِلر)
29- تخته شاسی
30 – کاتر

کتاب و پکیج آموزش سیاه قلم :
معرفی کتاب آموزش سیاه قلم :
پکیج آموزش طراحی چهره :
“هنرمند درون خودت رو شکوفا کن! با دوره جامع و غیرحضوری طراحی چهره سیاه قلم تیکتاشاپ، بدون نیاز به تجربه قبلی و از هر کجای ایران که هستی، هنر طراحی رو یاد بگیر. این دوره با آموزشهای گامبهگام و تمرینهای عملی، شما رو از صفر به سطح حرفهای میرسونه و آمادهی ورود به بازار کار میکنه. با پشتیبانی قوی تیم ما، به راحتی میتونی هر چیزی رو که میبینی با تناسب کامل طراحی کنی و حتی سفارش طراحی چهره بگیری. پس منتظر چی هستی؟ همین حالا ثبتنام کن و به دنیای هنر خوش آمدی!”
پکیج آموزش طراحی چهره سیاه قلم استاد مسعود محمدی از سه دوره مقدماتی (سه ترم) ، متوسط (سه ترم) و پیشرفته (4 ترم) تشکیل شده است . سه ترم اول مختص هنرجویانی که میخوان از صفر مطلق شروع کنند و هیچ گونه مهارتی در طراحی ندارند سه ترم دوم برای اشخاصی که مهارت پایه ای طراحی رو فراگرفته اند و میخوان یاد بگیرن خودشون هر چهره ای رو که دوست دارن بکشند چهار ترم آخر مختص اشخاصی است که میخوان سیاه قلم یاد بگیرن و چهره کاملا طبیعی بکشن و حتی خودشون کار سفارشی انجام دهند.