راهنمای انتخاب و خرید پاکن نقاشی سیاه قلم:

---

پاک کن در طراحی سیاه قلم و مخصوصا سیاه قلم چهره یکی از ابزارهای موثر و مهم است و یک خرید اشتباه به تجربه و سابقه حرفه ای شما در این هنر آسیب خواهد رساند. از آنجا که طیف وسیعی از انواع مختلف این ابزار در طراحی چهره در سیاه قلم مورد استفاده قرار می گیرد، تصمیم گرفتیم برای راهنمایی شما عزیزان حاصل سالها تجربه در این زمینه را با شما به اشتراک بگذاریم.

لطفا برای حرفه ای تر شدن در زمینه طراحی چهره کمی وقت صرف کنید و مقاله زیر را به دقت مطالعه کنید. در این صورت می توانید با خرید ابزار صحیح و مناسب در کوتاه ترین زمان ممکن از خود یک طراح چهره زبردست در سیاه قلم بسازید. پس با من همراه باشید…

• پاک کن صابونی Art Gum Eraser
• پاک کن معمولی لاستیکی Rubber Eraser
• پاک‌کن معمولی وینیل Vinyl Eraser
• پاک کن مثلثی فکتیس Factis
• پاک کن مدادی یا پاک کن فرچه ای Pencil Eraser
• پاک کن اتودی یا پاک کن فشاری Mechanical Eraser
• پاک‌کن برقی یا پاک کن شارژی Electric Eraser
• پاک کن خمیری Kneaded Eraser

پاک کن صابونی Gum Eraser خیلی نرم است و به بافت کاغذ آسیب نمی زند. مشکل اصلی این نوع، قدرت پاک کنندگی پایین آنهاست. در فرآیند تولید از روغن ذرت ولکانش یافته استفاده می شود. این کار سبب افزایش استحکام و کاهش چسبناکی لاستیک می شود. مشکل این نوع، حالت صابونی ناشی از سایش آن بر سطح کاغذ است گر چه هیچ گونه آشغال و فتیله از خود به جا نمی گذارد.

استفاده اصلی آن پاک کردن سطوح وسیعی از کاغذ طراحی بدون آسیب رساندن به بافت کاغذ است. زباله و فتیله ناشی از پاک کردن تمامی گرافیت و رنگ سیاه را به خود جذب می کند و سطح سالم پاک کن همیشه تمیز است و هیچگونه پخشی رنگ سیاه در اثر پاک کردن روی کار به جا نمی ماند.

اگر با حجم بالای آشغال و فتیله مشکلی ندارید استفاده از آن را توصیه می کنم. خصوصا اگر به دنبال پاک کردن سطح زیادی از کار هستید.

این پاک کن ها اولین نوعی بودند که وارد بازار شدند. بزرگترها انواع قدیمی آنها را با رنگ آبی و قرمز ترکیبی شان به خوبی به یاد دارند. یک سر آن به رنگ آبی تیره از جنس وینیل ترکیب شده با ذرات ریز شن و سخت و خشن تر و سر دیگر پاک کن قرمز از جنس لاستیک و نرم تر بود. از سر خشک و خشن آبی به منظور پاک کردن نوشته های خودکار و خودنویس و از سر نرم تر آن برای پاک کردن نوشته های مداد و ذغال استفاده می شد گر چه در هیچ یک از این دو زمینه به خوبی عمل نمیکرد و معمولا به بافت کاغذ آسیب می رساند.

انواع امروزی و جدیدتر پاک کن معمولی لاستیکی یا رابر معمولا به رنگ صورتی دیده می شوند و از این رو در خارج از کشور با نام نوستالژیک پاک کن صورتی Pink Eraser هم شناخته می شوند. سطح سالم آنها پس از استفاده معمولا تمیز می ماند و به دفعات قابل استفاده است.

اینها مشابه پاک کن های صابونی هستند و حین استفاده ضایعات یا فتیله به جا می گذارند ولی نرم تر هستند. اگر به آرامی از آن ها استفاده کنید آسیبی به سطح کاغذ وارد نمی کنند.

پلاستیک ترکیب شده با وینیل یا انواع دیگر پلاستیک استفاده گسترده ای در ابزارهای یک طراح سیاه قلم دارند. از این پاک کن بیشتر برای پاک کردن جزئیات و نواحی محدود و کوچک صفحه طراحی استفاده کنید. از مالش سطح کامل آن بر روی کار به منظور محو کردن بخش هایی از طراحی می توان استفاده کرد.

مشکل اصلی این نوع پاک کن که به پاک کن پلاستیکی هم شهرت دارند در استفاده زیاده از حد آن به چشم می آید. پس به خاطر داشته باشید نباید از آن در پاک کردن کامل نواحی گسترده از کار استفاده کنید. همچنین پس از هر استفاده کوچک بهتر است سطح کثیف شده آن را با مالش بر روی یک سطح نظیر فرش یا پارچه تمیز کنید تا به دقت کار آسیبی وارد نکند.

پاک کن مثلثی فکتیس یک نوع خاص از پاک کن معمولی وینیل است که برای ایجاد بافت روی دست و صورت طرح سیاه قلم استفاده می شود. این ابزار کمک میکند تا بتوانید بافت پوستی را ایجاد کنید. انجام اینکار نیازمند صرف زمان و دقت کافی است. به این منظور از قسمت مسطح پاک کن استفاده می شود و نه از لبه های پاک کن.

این نوع در بازار با نام های ۳۰۳۶ و T24 و TRI-24 به شکل مثلث وجود دارد. برند فکتیس یک برند اسپانیایی است و محصولات آن در حال حاضر در کشور چین تولید می شود. در صورتی که مایلید نوع اصلی پاک کن مثلثی فکتیس را خریداری کنید بهتر است به دنبال TRI-24 باشید که تصویر آن در بالا مشاهده می شود.

این نوع پاک کن ها به شکل مداد هستند و به پاک کن فرچه ای هم معروف هستند. اما بجای مغز گرافیت درون مداد یک مغزی با قابلیت جذب گرافیت و پودر رنگی زغال وجود دارد. با تراش تیز شده و بافت‌ها را به‌وسیله آن می‌کشیم. استفاده از این دسته به افرادی که پوست حساس دارند توصیه می شود. چرا که برای استفاده از آن نیازی به تماس مستقیم پوست با پاک کن نیست.

پاک کن مدادی در طراحی سیاه قلم چهره، هم برای ایجاد بافت صورت و هم برای ایجاد تارهای سفید و روشن مو استفاده می شوند. همچنین می توانید برای مشخص کردن قسمت های روشن و براق در لب یا دندان و یا برای روشن تر کردن قسمت هایی که خارج از کنترل کمی تیره شده اند از آن استفاده کنید.

برخی از انواع آن فرچه ای شبیه برس در انتهای مداد دارند که میتوانید ضایعات خمیری حاصل پاک کردن سطح کاغذ را با آن از روی کاغذ بردارید. استفاده مهم آن زمانی است که طبق عادت ناچارید ضایعات خمیری سیاه شده (فتیله پاک کن) را با فوت کردن یا پشت دست از روی کاغذ کنار بزنید و ناخواسته طرح و کاغذ ارزشمند نقاشی تان را به آب دهان مزین می کنید یا موجب پخش شدن رنگ سیاه زغال بر روی سطح کار می شوید.

این نوع پاککن همچنین کاربرد در پاک کردن قسمت های حساس و فضاهای فشرده در طراحی دارد. جایی که نمیتوان از پاک کن معمولی استفاده کرد.

پاک کن مدادی فرچه دار را در مارک های شناخته شده ای نظیر فکتیس، استدلر، فابر کاستل می توانید تهیه کنید.

این پاک کن ها دارای مغزهایی هستند که بعد اتمام قابل تهیه هستند. نوک آن‌ها را با کمک کاتر تیز می‌کنیم. پاک کن اتودی درست مثل مداد اتود یا مداد نوکی است و با هر بار فشار بر انتهای آن نوک آن به اندازه مشخص بیرون می آید تا قابل استفاده باشد. به این گونه مدادها مداد نوکی و مداد فشاری نیز گفته می شود. بنابراین می توان نام دیگر آن را پاک کن فشاری نیز دانست.

نام دیگر این پاک کن ها در انگلیسی Mechanical Eraser یا Push Button Eraser است که در فارسی به پاک کن فشاری می‌شناسیم.

موقع خرید ممکن است با نام پاک کن مکانیکی هم روبرو شوید. استفاده از این دسته به راحتی مداد نوکی یا مداد فشاری است و میزان خروجی نوک پاک کن توسط دکمه انتهای بدنه پلاستیکی آن قابل تنظیم است.

این نوع نیز برای تارهای روشن مو و ریش و سبیل در طراحی سیاه قلم چهره و همچنین بخش هایی که میخواهیم روشن تر شود ولی نه به اندازه ای که از پاک کن شارژی استفاده کنیم، میتواند به کار رود. به این منظور باید حتما نوک آن را ابتدا تیز کرد و سپس مورد استفاده قرار داد. برای تیز کردن نوک آن می توان از سمباده نرم استفاده کرد.

از این پاک کن در برخی موارد می توان به منظور تکمیل بخش هایی از طرح بافت پوست استفاده کرد ولی بیشتر این کار با پاک کن فرچه ای و محو کن انجام می شود.

پاک کن اتودی در مارک هایی نظیر تومبو (تامبو)، مونو، لانتو، استدلر و فابر کاستل قابل خریداری هستند.

پاک کن شارژی برای سهولت و سرعت در انجام کار برقی هستند و با باتری کار می‌کنند. مغزهای جداگانه‌ای دارد که با قرار دادن آن درون ابزار می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

نوک پاک کن را با کمک سمباده تیز می‌کنیم. به این صورت که پاک‌کن را روشن نموده و به صورت مورب و کج روی سمباده قرار می‌دهیم. و به‌صورت مداوم آن را می‌چرخانیم. تا با این کار تمام دور پاک‌کن به‌صورت یکدست سابیده شود. از این وسیله برای کشیدن تار نور روی طرح استفاده می‌شود.

پاک کن برقی حین استفاده صدای ضعیفی که مربوط به چرخش موتور ظریف داخل بدنه است تولید می کند. این پاک کن ها به دفعات و به راحتی قابل شارژ هستند و برای استفاده از آنها بر خلاف دیگر انواع نیازی به فشار نیست چون چرخش نوک آن کار را برای شما انجام میدهد.

مغز یا نوک آنها قابل خریداری به صورت جداگانه به طول ۲۵ میلیمتر و در قطر ۵ میلیمتر و ۲٫۳ میلیمتر قابل است که به راحتی روی ابزار نصب می شود.

پاک کن های شارژی معمولا دو باتری نیم قلمی میخورند و به سادگی می توان از آنها استفاده کرد. اگر از باتری قابل شارژ مجدد استفاده کنید ابزار شما برایتان یک عمر کار خواهد کرد.

استفاده اصلی این نوع برای بخش هایی است که روشنی و درخشش و لاستر زیاد در طراحی چهره داریم. مثلا اگر سوژه طراحی در برابر نور فلاش دوربین یا نور خورشید از یک زاویه خاص قرار گرفته و بخش هایی از چهره یا موهایش و همچنین لب ها در حال درخشش و براق هستند، میتوانید برای ایجاد این افکت از این نوع پاک کن استفاده کنید.

پاک کن شارژی را با مارک های اسکچ پلن، زوم، درونت، تکنیکال می توانید از بازار تهیه کنید.

این نوع به حالت خمیری هستند، به راحتی به کمک دست قابل تغییر شکل بوده و به هر شکلی که بخواهیم می‌توانیم تغییر دهیم. مزیتی که این نوع دارد، قابل تغییر شکل بودن و عدم ایجاد آشغال یا فتیله بعد از پاک کردن است. برای همین سطح کار همیشه تمیز است و خبری از ضایعات پاک کن روی کاغذ نیست. برای کشیدن مو، بافت و هر کار دیگری از آن استفاده می‌شود.

پاک کن خمیری در انگلیسی Kneaded Eraser یا Kneadable Eraser یا Kneaded Rubber eraser یا Putty Rubber نامیده می شود. کاربرد این نوع بیشتر در طراحی با ذغال و مداد و کنته و پاستل است. پس از مدتی استفاده رنگ آن به تیرگی میزند. مثلا یک پاک کن آبی روشن پس از مدتی به رنگ آبی تیره تغییر می کند. میتوانید از رنگ های کهنه و نو به صورت ترکیبی و صرفه جویانه استفاده کنید.

این نوع پاک کن برای ایجاد لکه های روشن روی پوست و مثلا بینی استفاده می شود. همچنین میتوان تابش کلی نور به اجزای مختلف پوست را با این نوع پاک کن ایجاد کرد.

نکته مهم در مورد این پاک این است که نباید هوا بخورد چون خشک می شود. برای استفاده یک تکه کوچک بر میداریم و از آن استفاده می کنیم. پس از استفاده می توان مجددا آن را به قطعه سالم اولیه اضافه کرد و چسباند. پس حتما دقت کنید پس از استفاده آن را در یک ظرف در بسته یا یک تکه پلاستیک بپیچید تا مانع از خشک شدن آن شوید.

این نوع پاک کن را می توانید در مارک های فابر کاستل و کرتا کالر و پریسما کالر در بازار ایران خریداری کنید.

در طراحی سیاه قلم ابزارهای زیادی وجود دارد که میتواند کیفیت کار شما را بهبود دهد یکی از این وسایل لاک غلط گیر است . در این ویدئو یاد میگیریم چگونه از لاک غلط گیر در طراحی چهره استفاده کنیم.